मतदान ओळखपत्रासाठी ऑनलाइन अर्ज कसा करावा? प्रक्रिया, पात्रता आणि आवश्यक कागदपत्रे

मतदान ओळखपत्र म्हणजे काय?

मतदान ओळखपत्र हे भारताच्या निवडणूक आयोगाद्वारे जारी केले जाते. याला इलेक्ट्रर्स फोटो आयडेंटिटी कार्ड (ईपीआयसी), निवडणूक कार्ड, मतदाता आयडी कार्ड आणि मतदाता कार्ड असेही नावाने ओळखले जाते. मतदानासाठी प्रत्येक योग्य भारतीय नागरिकाकडे मतदाता ओळखपत्र असणे आवश्यक आहे. यामुळे निवडणुकीच्या काळात निवडणुकीतील धोखाधडी कमी करण्यास मदत होते आणि व्यक्तीची विशिष्ट ओळख प्रमाणित करण्याचा उद्देशही साधता येतो. या मतदाता ओळखपत्रांमध्ये सर्व वैयक्तिक तपशील आणि एक विशिष्ट ओळख क्रमांक समाविष्ट असतो.

पात्रता

मतदाता ओळखपत्र प्राप्त करण्यासाठी अर्जदाराला भारतीय नागरिकता असणे आवश्यक आहे आणि त्याची वय 18 वर्षे किंवा त्याहून अधिक असावी. विशेष श्रेणी जसे आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल इत्यादी वर्गातील व्यक्तींना 18 वर्षांची वय झाल्यावरही मतदानाची परवानगी नसते. अर्जदाराचे एक स्थायी निवासी पत्ता असणे आवश्यक आहे.

आवश्यक कागदपत्रे

मतदाता ओळखपत्र बनवण्यासाठी खालील तीन प्रकारच्या कागदपत्रांची आवश्यकता असते:

1. ओळख आणि वय प्रमाण पत्र
2. निवासी प्रमाणपत्र
3. पासपोर्ट आकाराचा फोटो

ओळख आणि वय प्रमाण पात्रामध्ये समाविष्ट आहेत:

1. आधार कार्ड
2. पॅन कार्ड
3. ड्रायविंग लायसन्स
4. जन्म प्रमाणपत्र
5. इयत्ता 10 वीची मार्कशीट

रहिवास प्रमाणपत्र:

1. राशन कार्ड
2. सरकारी जारी केलेला पासपोर्ट
3. ड्रायविंग लायसन्स
4. भाडे करार (नवीनतम)
5. उपयोगिता बिल (वीज, गॅस कनेक्शन, टेलिफोन इ.)

हे देखील वाचा: डोमिसाईल प्रमाणपत्र कसे काढायचे?: ऑनलाईन अर्ज करण्याची प्रक्रिया

मतदान ओळखपत्रासाठी अर्ज कसा करावा?

जो व्यक्ती मतदानासाठी पात्र आहे, तो मतदाता ओळखपत्रासाठी खालील दोन पद्धतींमध्ये अर्ज करू शकतो:

ऑनलाइन अर्ज करा

आपण भारताच्या निवडणूक आयोगाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन सहजपणे मतदाता ओळखपत्रासाठी अर्ज करू शकता. या वेबसाइटवर निवडणुकांशी संबंधित सर्व माहिती उपलब्ध आहे, ज्यामध्ये मतदारांसाठी निर्देश, सेवांच्या आधारे कोणता फॉर्म भरावा याचा समावेश आहे.

नवीन मतदाता नोंदणीसाठी फॉर्म 6 भरावा लागेल.

मतदाता ओळखपत्राच्या ऑनलाइन नोंदणीसाठी टप्प्याटप्प्याने प्रक्रिया खालीलप्रमाणे आहे:

1. राष्ट्रीय मतदाता सेवा पोर्टलवर जा आणि “नवीन मतदाराच्या नोंदणीसाठी ऑनलाइन अर्ज करा/विधानसभा क्षेत्रातून स्थानांतरणामुळे”वर क्लिक करा.
2. पृष्ठाच्या उजव्या बाजूला असलेल्या ड्रॉप-डाऊनमधून तुमची आवडती भाषा निवडा आणि फॉर्ममध्ये विचारलेल्या सर्व माहिती भरा, तसेच फोटो, तुमचा पत्ता प्रमाणपत्र आणि वय प्रमाणपत्र अपलोड करा.
3. सर्व माहिती काळजीपूर्वक भरण्यानंतर सबमिट बटणावर क्लिक करा.

फॉर्म यशस्वीरित्या सबमिट झाल्यावर, तुम्हाला तुमच्या दिलेल्या ईमेल पत्त्यावर एक मेल मिळेल, ज्यात वैयक्तिक मतदाता ओळखपत्राच्या पृष्ठाचा लिंक असेल. तुम्ही भविष्यकाळात तुमच्या मतदाता ओळखपत्राचा स्टेटस ट्रॅक करण्यासाठी या लिंकचा उपयोग करू शकता आणि एक महिन्याच्या आत तुम्हाला तुमचे मतदाता ओळखपत्र ऑनलाइन मिळेल.

ऑफलाइन अर्ज करा

मतदाता ओळखपत्र ऑफलाइन जारी करण्यासाठी, भारताच्या निवडणूक आयोगाने विशिष्ट राज्यांमध्ये ठराविक कालावधीत विविध मोहीम चालविल्या जातात. प्रत्येक क्षेत्रातील निवडणूक नोंदणी अधिकारी (ERO) सर्व नोंदणीकृत मतदारांना सूचना नोटीस प्रदान करतात.

ऑफलाइन वोटर आयडी मिळवण्यासाठी खालील चरणांचे पालन करणे आवश्यक आहे:

1. आपल्या निर्वाचन क्षेत्रातील ERO किंवा मतदान केंद्राच्या अधिकाऱ्यांकडून अर्ज मिळवा. या फॉर्मला फॉर्म 6 असे म्हणतात.
2. अर्ज भरून सर्व आवश्यक दस्तऐवजांसह निवडणूक नोंदणी अधिकारीकडे जमा करा.
3. वैकल्पिकपणे, तुम्ही भरण्यात आलेला अर्ज निवडणूक नोंदणी अधिकारी (ERO) किंवा सहायक निवडणूक नोंदणी अधिकारी (AERO) यांना पोस्टद्वारेही पाठवू शकता.
4. योग्य डाक पत्ता मिळवण्यासाठी भारताच्या निवडणूक आयोगाच्या वेबसाइटवर जा, तिथे तुम्हाला तुमच्या केंद्र शासित प्रदेश किंवा राज्यानुसार पत्ता मिळेल.
5. आपला अर्ज जमा केल्यानंतर, तुमच्या बूथ लेव्हल अधिकाऱ्याने पत्त्याच्या सत्यापनासाठी तुमच्या घरास येण्याची शक्यता आहे. त्यानंतर, तुमचे नाव कोणत्याही आक्षेपासाठी ERO च्या नोटिस बोर्डावर लिहिले जाईल. जर कोणत्या व्यक्तीने आक्षेप घेतला, तर ERO किंवा AERO त्या व्यक्तीच्या प्रकरणाची सुनावणी करतील.
6. सर्वकाही सत्यापित केल्यानंतर तुमचे नाव मतदाता यादीत समाविष्ट केले जाईल आणि तुम्हाला दोन्ही परिस्थितीत सूचना नोटीस प्राप्त होईल—तुमचे नाव मतदाता यादीत समाविष्ट झाले आहे की नाही, तुमच्या नंबरवर आणि डाकद्वारे.

एनआरआय मतदार मतदान ओळखपत्रासाठी ऑनलाइन अर्ज कसा करू शकतात?

एनआरआय जे भारतात शारीरिकरित्या उपस्थित नसताना मतदाता ओळखपत्र बनवू इच्छितात, ते या अटीवर मतदाता ओळखपत्रासाठी अर्ज करू शकतात की त्यांच्या कडे कोणत्याही दुसऱ्या देशाची नागरिकता नसावी आणि त्या वर्षाच्या पहिल्या जानेवारीला त्यांची वय 18 वर्षे असावी.

एनआरआय साठी ऑनलाइन अर्ज करण्याची प्रक्रिया:

1. राष्ट्रीय मतदाता सेवा पोर्टलवर जा.
2. “विदेशी मतदाता पंजीकरणासाठी ऑनलाइन अर्ज करा” वर क्लिक करा.
3. आता फॉर्म 6A काळजीपूर्वक भरा आणि सबमिट करा.

पर्यायीरित्या, आपण आपल्या राज्याच्या मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्याच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाऊन तिथून फॉर्म डाउनलोड करू शकता किंवा आपल्या कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याला मतदान केंद्रातून अर्ज पत्र पाठवण्यासाठी विचारू शकता.

हे देखील वाचा: Instant E-PAN Application: तत्काळ ई-पॅन अर्जाची स्टेप-बाय-स्टेप प्रक्रिया

एनआरआय मतदार मतदातन ओळखपत्रासाठी ऑफलाइन अर्ज कसा करू शकतात?

अर्जपत्र योग्य प्रकारे भरल्यानंतर, तुम्हाला मतदाता ओळखपत्र फॉर्मची एक प्रति निवडणूक नोंदणी अधिकारी (ईआरओ) किंवा सहायक निवडणूक नोंदणी अधिकारी यांना स्वाक्षरी करून आणि संबंधित दस्तऐवज स्वतः सत्यापित करून पाठवावी लागेल. मतदाता ओळखपत्र अर्ज पोस्ट करण्यासाठी तुम्ही तुमच्या राज्याच्या निवडणूक आयोगाच्या वेबसाइटवरून पत्ता मिळवू शकता.

निवडणूक नोंदणी अधिकारी (ईआरओ) किंवा सहायक निवडणूक नोंदणी अधिकारीद्वारे संपूर्ण सत्यापन प्रक्रिया पूर्ण झाल्यानंतर तुम्हाला एक नोटीस मिळेल, ज्यामध्ये तुमचे नाव मतदाता यादीत समाविष्ट करण्यात आले आहे की नाही, याची माहिती असेल. जर तुमचा फॉर्म कोणत्याही कारणाने अस्वीकार करण्यात आला असेल, तर त्याबाबतही तुम्हाला सूचना दिली जाईल.

आपण मतदाता ओळखपत्र कसे सत्यापित करू शकता?

जर मतदाता ओळखपत्राचा कोणताही अर्जदार आपले नाव मतदाता यादीत आहे की नाही हे तपासू इच्छित असेल, तर ते खालील दोन पद्धतींनी करू शकतात:

ऑनलाइन मतदान ओळखपत्र सत्यापित करण्याचे टप्पे:

1. राष्ट्रीय मतदाता सेवा पोर्टलवर जा.
2. “मतदाता यादीत नाव शोधा” मध्ये तपशील भरा.
3. तपशील भरल्यावर “शोधा” वर क्लिक करा.

मतदाता यादीत मतदान ओळखपत्रात सुधारणा

जर आपण फॉर्ममध्ये कोणतेही तपशील चुकीचे भरले असाल किंवा आपण मतदाता ओळखपत्र अर्जपत्रात कोणतेही तपशील बदलायचे आणि अपडेट करायचे असल्यास, आपण दिलेल्या चरणांचे पालन करून राष्ट्रीय मतदाता सेवा पोर्टलवर सुधारणा हाइलाइट करून आणि संबंधित कागदपत्रे अपलोड करून ते सुधारू शकता.

किंवा आपण जवळच्या निवडणूक कार्यालयात जाऊन किंवा मुख्य निवडणूक अधिकाऱ्याला पाठवूनही हे करू शकता. एकदा आपण फॉर्म जमा केल्यानंतर, ERO सुधारणा अद्ययावत करण्यासाठी आवश्यक पायऱ्या उचलेल आणि आपले अद्ययावत मतदाता ओळखपत्र आपल्याला पाठवले जाईल.

आपण आपल्या मतदान ओळखपत्र अर्जाची स्थिती कशी तपासू शकता?

नवीन मतदाता ओळखपत्र अर्जाची स्थिती जाणून घेण्यासाठी तुम्ही खालील चरणांचे पालन करू शकता:

चरण 1: राष्ट्रीय मतदाता सेवा पोर्टलवर जा.
चरण 2: “अर्जाची स्थिती ट्रॅक करा”वर क्लिक करा.
चरण 3: तुमच्या मतदाता ओळखपत्र अर्जासाठी संदर्भ आयडी भरा, जो तुम्हाला ईमेल किंवा एसएमएसद्वारे प्राप्त झाला आहे.

आता तुम्ही तुमच्या वोटर आयडी अर्जाच्या स्थितीवर पाहू शकता. या प्रक्रियेत चार चरणांचा समावेश आहे:

1. प्रस्तुत
2. बीएलओ नियुक्त
3. फील्ड सत्यापित
4. स्वीकृत किंवा अस्वीकृत

हाइलाइट केलेले चरण ते आहेत जे पूर्ण झाले आहेत, आणि जे चरण अद्याप पूर्ण झालेले नाहीत ते फीके दिसतील.

नवीन मतदान ओळखपत्र अर्जदार एसएमएसच्या माध्यमातून ट्रॅकिंग स्थिती कसा प्राप्त करू शकतो?

नाही, सध्या वोटर आयडी अर्जाची स्थिती तपासण्यासाठी एकमेव मार्ग म्हणजे NVSP वेबसाइटवर जाऊन चेक करणे किंवा तुमच्या राज्याच्या भारतीय निवडणूक आयोगाच्या अधिकृत वेबसाइटवर जाणे. त्यामुळे तुम्ही तुमच्या अर्जाच्या मतदान ओळखपत्र स्थितीची तपासणी करण्यासाठी वरील सांगितलेल्या पद्धतीचे पालन करू शकता.

मतदाता आयडीच्या फॉर्म 6 अंतर्गत वय जाहीर करण्याचे रूप काय आहे?

वय जाहीर करण्याचा फॉर्म फॉर्म 6 च्या अनुलग्नक III अंतर्गत उपलब्ध आहे. यामध्ये अर्जदाराने कोणत्याही विशिष्ट निर्वाचन क्षेत्राच्या मतदाता यादीत नोंदणीसाठी घोषणा केली जाते. मतदाता यादीत सुधारणा करण्याच्या वर्षाची पहिली जानेवारी रोजी 18 वर्षांची वय प्राप्त करणारा अर्जदार किंवा ज्याने आपल्या सामान्य निवासाला त्या निर्वाचन क्षेत्राबाहेर हलवले आहे, तो मतदाता ओळखपत्र अंतर्गत फॉर्म 6 भरू शकतो. वय जाहीर करण्याच्या फॉर्मचा प्रारूप असा आहे:

तुम्ही येथे फॉर्म 6 डाउनलोड करू शकता.